Oleskie Muzeum Regionalne serdecznie zaprasza na wystawę fotografii Jochema Ottersbacha „Mój Arnsberg” z okazji jubileuszu 20- lecia partnerstwa Olesno-Arnsbeg. W 1992 r. Olesno podpisało umowę partnerską z niemieckim miastem Arnsberg.

Więzi łączące te miasta sięgają korzeniami 1956 r., kiedy to miasto Arnsberg przejęło tzw. Patenschaft ( patronat) nad byłymi mieszkańcami Olesna, którzy opuścili swoje miasto po II wojnie światowej. Inicjatorem tego przedsięwzięcia był pełniący urząd starosty w latach 1922-1933 Paul Strodhoff (Paul Strzoda) i nauczyciel Józef Langner. Co dwa lata odbywały się w Arnsbergu spotkania oleśnian zamieszkujących różne rejony Niemiec. W 1991 r. na takim spotkaniu były obecne ówczesne władze miasta. Zrodziła się tam idea zawarcia umowy partnerskiej pomiędzy Olesnem a Arnsbergiem, która została uroczyście podpisana w dniu 24 lipca 1992 r. podczas I Spotkania Oleśnian w Oleśnie. Ze strony Olesna umowę podpisali: Burmistrz Olesna Edward Flak, Przewodniczący Rady Miejskiej Jan Dzierżon, ze strony Arnsbergu: Stadtdirektor dr Gűnter Cronau i wiceburmistrz Renate Schaub. Umowa dotyczy wzajemnych kontaktów na różnorodnych polach – od biznesu do wspólnych działań kulturalnych i sportowych. Władze miasta Olesna wielokrotnie podejmowały delegacje z Arnsbergu i były goszczone w Niemczech. Najbardziej widoczne efekty partnerstwa występują na polu sportowym i wymiany młodzieży. Od 23 do 26 sierpnia 2007 r. w Ansbergu obchodzono jubileusz 15-lecia podpisania umowy partnerskiej pomiędzy miastami Olesno-Arnsberg. Burmistrz Arnsbergu Hans Josef Vogel i zastępca Burmistrza –Erika Hahnwald zaprosili delegację z Olesna: Burmistrza Olesna Sylwestra Lewickiego, Przewodniczącego Rady Miejskiej Piotra Antkowiaka, zastępcę Dyrektora Zespołu Szkół Dwujęzycznych Irenę Schudy, Przewodniczącego Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Niemców Bernarda Smolarka. Dla upamiętnienia tej uroczystości wykonany został medal, na rewersie, którego umieszczono napis:”15 lat partnerstwa miast Olesno-Arnsberg wspólnie w Europie”.W ramach partnerstwa odbywały się na przemian w Oleśnie lub w Arnsbergu młodzieżowe obozy „Eurocamp”. 19 maja 2007 roku zostało zawarte porozumienie o partnerstwie Publicznego Przedszkola nr 4 w Oleśnie z przedszkolem w Arnsbergu – Kindertagestatte Entenhause. To partnerstwo ma na celu dzielenie się wiedzą i doświadczeniami z przedszkolem z Niemiec w zakresie pracy z dziećmi, nawiązywania współpracy z rodzicami. Odbyły się wymiany nauczycielek. 22 września 2008 r. w Zespole Szkół Dwujęzycznych w Oleśnie doszło do podpisania aktu partnerskiego pomiędzy Realschule am Eichholz z Arnsbergu a Zespołem Szkół Dwujęzycznych w Oleśnie. Uroczystość swoją obecnością uświetnili goście zza granicy i kraju: Burmistrz Olesna Sylwester Lewicki, Wiceburmistrz i Przewodnicząca Towarzystwa Przyjaciół Olesna Erika Hahnwald, Dyrektor Realschule am Eichholz w Arnsbergu Thomas Mono, reprezentant Wydziału Edukacji w Arnsbergu Jochen Krautstein, Konsul RFN Ludwig Neudorfer, wizytator z Opolskiego Kuratorium Oświaty Dariusz Miler, były Przewodniczący TSKN w Oleśnie Bernard Smolarek. Nie zabrakło nauczycieli i uczniów z Arnsbergu gościnnie podejmowanych przez gospodarzy tj. pedagogów, młodzież szkolną i rodziców. Od 2003 obie szkoły współpracują m.in. w formie wymiany młodzieży gimnazjalnej.
Zespół Szkół w Oleśnie nawiązał partnerstwo z Mariensgymnasium w Arnsbergu. Trwają wymiany młodzieży tych szkół. W dniach od 21.04.2009 do 24.04 2009 r. grupa członków Polskiego Związku Emerytów, Rencistów i Inwalidów w Oleśnie odbyła wizytę w Arnsbergu. Celem pobytu było nawiązanie współpracy z rówieśnikami w Niemczech. W programie wizyty było między innymi: hospitacja placówek świadczących usługi dla osób III wieku, zwiedzanie mieszkań chronionych i Domu Pomocy Społecznej dla seniorów, zwiedzanie oddziału pielęgnacji dziennej i Hospicjum. W maju 2010 r. oleski Wind Band gościł w Arnsbergu. Młodzieżowy big band z Olesna pod kierownictwem Korneliusza Wiatra, zagrał podczas 3-dniowej wizyty w Niemczech trzy koncerty, akcentując w tym kraju obchody Roku Chopinowskiego. Występ oleśnian zrobił furorę. Podczas pobytu młodzieży oleskiego Zespołu Szkół Dwujęzycznych w partnerskim mieście Arnsberg w maju 2011 r. wiceburmistrz tego miasta Eryka Hahnwald przekazała do kaplicy przy starym szpitalu w Oleśnie dwa popiersia aniołów. W dniu 22 lipca 2011 r., w Oleskim Muzeum Regionalnym przedstawiciele Towarzystwa Przyjaciół Olesna z siedzibą w Arnsbergu, na czele z przewodniczącym Georgem Schneidrem i żoną Honorowego Obywatela Olesna śp. Gerharda Kussa, Ingeborgą Kuss, przekazali oleskiej placówce 31 przedwojennych pocztówek Olesna i kopie dyplomów mistrzowskich oleskich rzemieślników z 1921 r. i 1929 r. Towarzystwo Przyjaciół Olesna dąży wszelkimi drogami do odzyskania cennych oleskich muzealiów, które są w rękach prywatnych. Zamiarem tej grupy jest przekazanie ich do miejskiego muzeum, gdzie zostałyby udostępnione mieszkańcom.

W marcu 2012 roku odbyło się w Arnsbergu spotkanie aktywnie działającej na rzecz osób starszych Eriki Hahnwald, zastępcy Burmistrza partnerskiego miasta Arnsberg oraz przewodniczącej oleskiej Rady Seniorów Marii Mitrengi. Poruszono na nim m.in. temat powstania w Oleśnie placówki wielofunkcyjnej dla osób starszych.
Ulicę Arnsberską ma Olesno, zaś ulicę Oleską możemy spotkać w Arnsbergu.
ARNSBERG leży w zachodniej części Niemiec, nad rzeką Ruhrą, w kraju związkowym Nadrenia Północna-Westfalia, otoczony pierścieniem lasów Arnsberger Wald. Od 1975 r. włączono do niego pobliskie miasteczko Neheim-Husten. Powstała w ten sposób aglomeracja miejska złożona z miast: Alt – Arnsberg, Neheim i Husten. Liczy ok. 76 tys. mieszkańców. Jest ośrodkiem przemysłu elektronicznego, metalowego, maszynowego oraz drzewnego.
Pierwsza wzmianka źródłowa o Arnsbergu znajduje sie w karolińskim urbarzu opactwa Werden pod rokiem 789. W XI w. hrabiowie von Werl wznieśli zamek na wzgórzu Rűdenberg. Na przeciwległym wzgórzu hrabia Konrad w końcu XI w. polecił wznieść drugą warownię, którą źródła pisane wymieniają po raz pierwszy w 1102 r. W tym roku została ona uszkodzona przez wojska arcybiskupa kolońskiego Fryderyka I, który najechał ziemię hrabiego Fryderyka Kłótliwego, poplecznika skonfliktowanego z papiestwem cesarza Henryka IV. W kolejnych latach wspomniany zamek stał się zarodkiem przyszłego miasta. Niewątpliwie wpłynął na to fakt, że hrabiowie obrali za swoją siedzibę Arnsberg i określali się mianem hrabiów z Arnsbergu. U podnóża zamku rozwinęła się osada, która w II połowie XII w. została ufortyfikowana. Pozostałością starych murów jest dzwonnica – Glockenturm, stanowiąca wtedy wieżę południową. W 1166 r. zamek został zdobyty przez wojska Henryka Lwa, po tym jak pan zamku hrabia Henryk I zamordował swojego brata. Hrabia Henryk I w ramach pokuty sprowadził premonstratensów – norbertanów, którzy osiedlili się w Wedinghausen w okolicy Arnsbergu. Miasto rozrastało się w XIII w., w związku z czym powstała kolejna osada. W 1238 r. zostały one wraz z klasztorem norbertanów połączone nowymi murami obronnymi. W tym samym roku Arnsberg uzyskał prawa miejskie. Miasto było siedzibą sądu kapturowego. Ostatni hrabia Arnsbergu Gotfryd IV sprzedał swoje dobra w 1368 r. księciu elektorowi kolońskiemu. W Arnsbergu mieściła się kancelaria westfalska oraz Landtag – zgromadzenie krajowe złożone z przedstawicieli stanów. W XV w. Arnsberg należał do Hanzy, co wpłynęło na jego rozwój gospodarczy. W 1600 r. miasto wraz z archiwum zostało strawione przez pożar. Podczas wojny trzydziestoletniej Arnsberg był kilkakrotnie zagrożony, a jego ocalenie przypisuje się wstawiennictwu św. Norberta z Xanten, patrona norbertanów, ku czci którego od 1646 r. mieszkańcy Arnsbergu organizowali procesję religijną. W 1643 r. zbudowano w mieście Gimnazjum Laurentianum. Górujący nad miastem zamek pod koniec XVI w. został przekształcony w rezydencję książęcą. Zamieniła się ona w ruinę w 1762 r. podczas wojny siedmioletniej. Ucierpiało wtedy także miasto. Z kamieni zniszczonego zamku zbudowano w 1784 r. więzienie. W 1799 r. miasto nawiedził pożar. Podczas odbudowy małe wąskie uliczki zastąpiono szerokimi ulicami. Od 1794 r. Arnsberg został siedzibą kapituły katedry kolońskiej, która ewakuowała się przed wojskami rewolucyjnej Francji. Także skarby katedry kolońskiej na czele z relikwiarzem Trzech Króli zostały do roku 1804 r. zabezpieczone w Arnsbergu w klasztorze Wedinghausen, aby uchronić je przed rabunkiem i profanacją ze strony rewolucjonistów francuskich. Od 1802 r. miasto podlegało hrabstwu Hessen-Darmstadt, stając się miastem garnizonowym. Arnsberg był stolicą księstwa Westfalii. Od 1816 r. znalazł się pod panowaniem pruskim w Prowincji Westfalii. Arnsberg stał się miastem powiatowym. W związku z napływem pruskich urzędników w I poł. XIX w. miasto znacznie się powiększyło, powstało wtedy wiele budowli w stylu pruskiego klasycyzmu, m.in. kościół ewangelicki i kasyno. W 1847 r. stare miasto zostało spalone i ponownie odbudowane. W Arnsbergu mieścił się zakład naprawy lokomotyw i wagonów. Urodził się w tym mieście przywódca niemieckich socjaldemokratów Wilhelm Hasenclever. W czasie II wojny światowej miasto było wielokrotnie bombardowane. 12 kwietnia 1945 r. Arnsberg zajęły wojska amerykańskie.
Zabytki Arnsbergu:

Stary Rynek – Alte Markt z dawną siedzibą władz miejskich z 1710 r., starym ratuszem – der Alter Rathaus, piękną dzwonnicą – Glockenturm oraz studnią Maksymiliana z 1779 r. stanowi historyczne centrum Arnsbergu. Mieścił się tu stary plac targowy, gdzie spotykali się kupcy i rzemieślnicy. Studnia Maksymiliana – Maximiliabrunn z 1779 r. Kolumna ze studni została ofiarowana miastu przez elektora Maksymiliana Fryderyka.

Dzwonnica i kaplica św. Jerzego znajduje się w historycznym centrum miasta. Była niegdyś południową bramą miasta. Obecnie 45-metrowa dzwonnica jest wizytówką miasta, reprezentując najstarszą zabudowę Arnsbergu. Postawiono ją w 1170 r. jako wieżę bramną. Taką funkcję zachowała do rozbudowy miasta w XIII w. Gdy w XIV w. runęła miejska kaplica, wybudowano nową, a znajdująca się w jej pobliżu dzwonnica wygląda jak wieża kościoła. Dzwonnica reprezentuje wczesny gotyk, zaś jej cebulasty hełm jest barokowy. W 1830 r. na jego wierzchu umieszczono wiatromierz. Obecnie stanowi granicę pomiędzy starym i nowym miastem. Nieopodal dzwonnicy znajduje się gotycka kaplica św. Jerzego o barokowym wystroju. Fresekenhof – w celu lepszej obrony zamku Neheimer zbudowano w XIV w., przylegający do murów miejskich, dom panów zamku. Byli oni rycerzami – potomkami szlachty. Nazwa domu Fresekenhof pochodzi od Wiliama Freysekena, którego rodzina do 1607 r. zawiadywała budynkiem. Następnie przejął ją kapitan Israel. W 1633 r., podczas wojny trzydziestoletniej, budynek zniszczyły wojska szwedzko-heskie. Na miejscu zniszczonego obiektu polecił postawić nowy budynek Ferdynand Lothar von Bönninghausen w 1688 r. Obiekt zmieniał właścicieli. Od 1980 r., decyzją Rady Miejskiej, ten pomnik historii lokalnej i krajowej o historycznym i architektonicznym znaczeniu pełni funkcję pałacu ślubów.
Kościół św. Wawrzyńca – centrum życia religijnego i intelektualnego stanowił klasztor norbertanów w Wedinghausen, założony w 1170 r. Kościół klasztorny pełnił funkcję katedralnego w okresie przebywania w Arnsbergu arcybiskupów kolońskich (ale nie uzyskał statusu katedry). Od 1794 r. do 1804 r. w klasztorze przechowywano przywiezione z Kolonii skarby katedralne z relikwiarzem Trzech Króli na czele. Upamiętnia to relief „Adoracja Trzech Króli” – dar katedry kolońskiej. W 1210 r. kościół się spalił. Do 1350 r. trwała przebudowa kościoła w stylu westfalskich kościołów halowych. Ponieważ kościół pełnił funkcję kościoła klasztornego i parafialnego, postawiono w środku nawy mur, który w 1770 r. zastąpiono kratą. Strona zachodnia kościoła stanowiła kościół parafialny, we wschodniej części kościoła mieścił się chór dla zakonników. W tej części znajdują się nagrobki pochowanych tam arystokratów. Po sekularyzacji kościół służył tylko parafii. Wystrój kościoła jest barokowy. Oratorium w kościele pochodzi z 1254 r. Pozostała sala kapituły, kaplica książęca z XIII w. Zachowała się prałatura z 1666 r., biblioteka z 1694 r., dwa skrzydła klasztorne i krużganki. Jeleniogórska Brama- Hirschberger Tor została postawiona w Arnsbergu w 1826 r. Została złożona z kawałków barokowej bramy znajdującej sie niegdyś w klasztorze Wedinghausen, gdzie od 1691 r. pełniła funkcję bramy pomiędzy prałaturą a zabudowaniami klasztornymi. W 1753 r. została odnowiona w Hirschbergu. Na szczycie bramy umieszczono motywy myśliwskie.
Sauerland Museum mieści się w historycznym budynku wystawionym przez elektora Bawarii w 1605 r. Na początku XVIII w. obiekt się spalił. W 1741 r. budynek odbudowano. Od 1964 r. jest siedzibą miejscowego muzeum, które prezentuje historię naturalną, historię miasta i Sauerland, model zamku, eksponaty geologiczne. Organizowane są lekcje muzealne, spotkania pasjonatów historii lokalnej. W budynku można nabyć literaturę i pamiątki związane z rejonem Sauerland. Kościół ewangelicki Zmartwychwstania Pańskiego znajduje się w klasycystycznej dzielnicy Neumarkt, która powstała w okresie pruskiego panowania, gdy od 1816 r. Arnsberg został stolicą regionu. Zabudowania tej części miasta przypisuje się pruskiemu królowi Fryderykowi Wilhelmowi III. Architektem większości klasycystycznych zabudowań jest słynny Karol Fryderyk von Schinkel. Klasycystyczna dzielnica Arnsbergu nazywana była „małym Berlinem“
.
Ruiny zamku – warownia powstała w średniowieczu, jako siedziba hrabiów Arnsbergu. W 1114 r. wymieniona jest w źródłach kaplica zamkowa. Od 1368 r. zamek służył za mieszkanie arcybiskupom kolońskim, gdy przebywali w okolicy. W 1575 r. elektor Salentin von Isenburg przeprowadził przebudowę zamku, który przybrał formę pałacu. Ucierpiał on podczas wojny trzydziestoletniej, po czym w 1654 r. książę elektor Maksymilian Henryk polecił go odbudować. Ostatnia jego renowacja miała miejsce w 1730 r. Popadł w ruinę w trakcie wojny siedmioletniej w 1762 r.

Klasztor Oelinghausen – został postawiony w 1174 jako drugi klasztor w okolicy. Ufundowali go Siegnant von Basthausen i jego żona. Tego typu klasztor nie przynosił dochodów, bowiem mieszkali tam zakonnicy o bardzo surowej regule. Utrzymywały go ofiary właścicieli Arnsbergu i możnych. Założono w nim hodowlę psów myśliwskich, ale to nie rozwiązało ekonomicznych problemów zakonu. Podczas reformacji w 1583 r. protestanci zajęli go i splądrowali. Do jego odbudowy przyczynili się Kaspar von Fűrstenberg i jego brat Dietrich von Fűrstenberg, zaś Otylia von Fűrstenberg zadbała o to, by stał się on klasztorem żeńskim. Pruska sekularyzacja przyniosła kres klasztoru. Obecnie kościół klasztorny służy mieszkańcom, a w pomieszczeniach klasztornych jest Dom Sióstr św. Magdaleny. Kościół jest zbudowany w stylu gotyckim, posiada piękne malowidła sufitowe. Wystrój jego jest barokowy.

Stojący w lesie Pomnik Ehmsen jest pięknym punktem widokowym na okolice Arnsbergu. Został wybudowany w 1897 r. przez Stowarzyszenie Górskie Sauerland, na cześć fundatora pomnika Ernesta Ehmsen, który wraz z Feaux de Lacroix był założycielem wspomnianego stowarzyszenia. Głównym jego celem było propagowanie turystyki. 8 metrowy pomnik jest ulubionym miejscem schadzek zakochanych. Kaplica św. Krzyża usytuowana na Wzgórzu Krzyża jest budowlą neogotycką z XIX w. Została postawiona w 1868 r. jako zakończenie Drogi Krzyżowej usytuowanej w tym miejscu. Pełni rolę pomnika poległych żołnierzy. W Wielki Piątek 300 osób ze świecami odprawia Drogę Krzyżową. W Wielkanoc zapalane jest gigantyczne ognisko nieopodal kaplicy. Towarzyszy temu pokaz sztucznych ogni.
Zamek Herdringen – wzmiankowany po raz pierwszy w 1376 r. jako zamek rodziny Ketteler. W 1501 r. podupadł, tak że przybrał formę półdrewnianego domu na sztucznej wyspie. Kolejny z właścicieli Fűrstenberg dobudował trzy skrzydła barokowe. W 1840 r. został przebudowany w stylu Tudorów. Zachowała się neogotycka kaplica, w której odbywają się śluby kościelne. W zamku otoczonym pięknym parkiem kręcono filmy, obecnie jest miejscem konferencji, zjazdów i służy turystom indywidualnym. Malownicze zakątki starego Anrsbergu i jego zabytki można podziwiać na fotografiach Johema Ottersbacha w miejscowym muzeum od 28 lipca do końca września 2012 roku.

Ewa Cichoń