Ratusz – siedziba władz miasta, duma patrycjatu miejskiego i symbol samorządności. Pierwsze ratusze stawiano w XII w. w miastach południowej Europy, w Europie północnej pojawiły się 100 lat później. W średniowieczu miały nierzadko charakter obronny. Były stawiane najczęściej na planie czworoboku i sytuowane w centrum miasta, na rynku lub przy jednej z ważniejszych pierzei. Ważnym elementem była wieża, pełniąca funkcję strażnicy miejskiej, wkomponowana w bryłę budynku lub budowana jako wolnostojąca. Najważniejszym pomieszczeniem w ratuszu była sala obrad. Ratusz, jako budowla monumentalna i reprezentacyjna, był znakiem siły i samorządności miasta.

 

Dzieje oleskiego ratusza zaprezentował Piotr Górok. Urodził się w Oleśnie, gdzie ukończył Szkołę Podstawową nr 1 i Technikum Mechaniczne w Zespole Szkół Zawodowych. Studiował na Akademii Rolniczej w Poznaniu. Po studiach w 2002 r. podjął pracę w charakterze administratora ds. technicznych w firmie Poranek zarządzającej nieruchomościami należącymi do Gminy Olesno. Biuro firmy, w której pracuje, mieści się w budynku przy ul. Jaronia 2 – czyli w budynku historycznie związanym z oleskim ratuszem. A że p. Piotr pasjonuje się historią lokalną i genealogią, zgłębił także dzieje najważniejszego niegdyś budynku naszego miasta. P. Górok od lat współpracuje z Oleskim Muzeum Regionalnym, przynosi wiele interesujących materiałów na nośnikach cyfrowych i papierowych w postaci starych fotografii, dokumentów itp. Zaproponował temat muzealnego spotkania i opracował historię oleskiego ratusza.   

Początki oleskiego ratusza sięgają okresu lokacji miasta, kiedy Olesno stało się samorządową jednostką osadniczą z własną radą miejską. Dokument lokacyjny z 1275 r. wydany przez księcia opolskiego Władysława I spłonął, dlatego nowe prawa miejskie nadał miastu w 1450 r. książę strzelecko-niemodliński Bernard. W dokumencie lokacyjnym z 10 VI 1450 r. znajduje się pierwsza wzmianka o radzie miejskiej i burmistrzu w Oleśnie.   Siedzibą władz miasta był drewniany budynek ratusza, który znajdował się na środku rynku prawdopodobnie na miejscu obecnie stojącej   kolumny maryjnej, wystawionej tam w 1697 r. (Peter Wonschik, Das Rathaus in Rosenberg O/S, „Heimat-Kalender für den Kreis Rosenberg OS”, 1926). Ratusz wielokrotnie się palił, m.in.: w 1578 r., 1590 r., 1624 r., 1642 r., i po każdym spaleniu był odbudowywany. Podczas wojny trzydziestoletniej, po pożarze w 1642 r. wznieconym przez dwóch parobków oficerów cesarskich stacjonujących wówczas w Oleśnie, wybudowano nowy, murowany ratusz, już nie na środku Rynku, ale w jego południowo-wschodniej pierzei (w miejscu dzisiejszego). Był to dwupiętrowy budynek z wieżą, pokryty gontem. Na wieży umieszczono zegar i tzw. „dzwon grzeszników”, używany podczas wymierzania kar skazańcom. Skazańca po uprzednim wystawieniu na widok publiczny w dybach prowadzono do miejskiej szubienicy znajdującej się przy dzisiejszej ulicy Opolskiej w miejscu gdzie stoi krzyż. Ostatni przestępca został powieszony na tej szubienicy za czasów urzędowania starosty Samuela Friedricha von Blacha (1742-1767). Nieopodal ratusza znajdowała się remiza przeciwpożarowa i strażnica. Przed ratuszem stał pręgierz, który w 1687 r. został zniszczony od uderzenia pioruna.

8 kwietnia w 1722 r., przed kiermaszem św. Anny, kolejny pożar, który wybuchł przez nieuwagę ówczesnego burmistrza Józefa Tlustka, strawił budynek ratusza i niemal całe miasto. Burmistrz Tlustek udał się wieczorem do drewnianego ustępu z zapaloną świecą i zasnął. Pozostawiona świeca zapaliła drewnianą toaletę. Widząc to żona burmistrza, obudziła śpiącego, następnie sprowadziła straż nocną, aby ugasić swój (dom stał w rynku po stronie zachodniej) płonący dobytek. Dopiero gdy cały dom zajął ogień, na ratuszu rozległo się wołanie na trwogę. Pożar pochłonął prawie całe ówczesne miasto, łącznie z ratuszem, kościołem parafialnym, pozostawiając tylko 4 domy na Solnym Rynku. Burmistrz Tlustek, widząc rozmiary tragedii, którą nieumyślnie spowodował, popadł w chorobę psychiczną.

Zniszczony ratusz, z którego pozostała jedynie jedna komora ze sklepieniem, straszył swoim wyglądem niemal przez 100 lat. Zegar i dzwon ratuszowy stopiły się. Sklepienie nad gruzami zabito deskami, więc budowla przypominała raczej stajnię. Podczas kolejnego pożaru miasta w 1745 r., w wyniku bitwy o Olesno podczas II wojny śląskiej, prowizoryczny ratusz został ponownie zniszczony. Jego funkcję pełnił mały, czarny budynek z zakratowanym oknem, z jedną izbą na sesje radnych i miejskie archiwum, do którego wchodziło się przez niską szopę, zrobioną z desek. Budynek ten w niczym nie przypominał siedziby władz miejskich. Obok niego stała na wpół zawalona komora, a w niej “hiszpański płaszcz” – beczka z otworem u góry, w której oprowadzano przestępcę po mieście. Dalej było pomieszczenie z wagą miejską i browar. Wokół Rynku i wzdłuż bocznych uliczek stały domy mieszczan z zabudowaniami gospodarskimi: szopami, stodołami, oborami i stajniami. Przez prawie 100 lat ratusz czekał na solidną odbudowę.

Plan budowy ratusza został przedłożony w 1817 r. przez magistrat do Kolegium Miasta (rady miejskiej) pod przewodnictwem burmistrza Piotra Dressowa. Szczególnie przyczynił się do powstania nowej siedziby władz miasta brat Felixa Rendschmidta – Józef Rendschmidt, mistrz garbarstwa i przewodniczący Kolegium Miasta. Kolegium to wyraziło zgodę na budowę nowego ratusza, ale ze względu na złą sytuację finansową Olesna jego budowę odłożono na dwa lata. Magistrat szukał darczyńców. Zwrócił się z prośbą do Królewskiego Rządu w Opolu o wsparcie i przekazanie wojskowej wartowni. Została ona sprezentowana Olesnu pod warunkiem, że w nowym ratuszu powstaną pomieszczenia wartownicze. Wartownię ustawiono w środku Rynku. Zarząd w Opolu pod przewodnictwem von Reichenbacha, początkowo odrzucił wniosek o wybudowanie nowego ratusza w Oleśnie, ponieważ oleski magistrat już w 1816 r. otrzymał z Komunalnego Funduszu Kryzysowego 500 talarów wsparcia, a zarząd Olesna nie wspominał wtedy we wniosku o budowie nowej siedziby władz miejskich. W dniu 16 lutego 1820 r., po zakończeniu uroczystości kościelnych władze miasta zostały zaproszone do ostatecznego przyjęcia projektu i wyrażenia zgody na natychmiastowe rozpoczęcie prac. Znalazł się bowiem darczyńca, który zdecydował się pożyczyć 3000 talarów przy 5% oprocentowaniu. Zarząd miasta postanowił przeznaczyć 1300 talarów na likwidację zadłużenia, 1700 talarów na budowę ratusza. Drugim darczyńcą był wybitny oleśnianin Feliks Rendschmidt – brat Józefa Rendschmidta, który przekazał 2000 talarów na ten cel. Rozpoczęły się w 1820 r. prace budowlane. Z mieszkańcami wsi Wysoka zawarto kontrakt, w którym za odpowiednią zapłatą zobowiązali się oni dowieźć potrzebne drewno do miejskiej cegielni w Wachowicach i do wypalania wapna, przetransportować kamienie wapienne z okolic Tarnowskich Gór, zawieźć drewno na deski z lasów miejskich do tartaku w Łomnicy, a gotowe deski przywieźć do Olesna. Drzewo budowlane pochodziło z lasu miejskiego w okolicy Wysokiej. Cegły na budowę w większości przywieźli bezpłatnie obywatele miasta. Stary ratusz i budynek wartowni (stojącej na rynku od 1770 r. ) rozebrano, a materiał z rozbiórki przeznaczono na budowę nowego ratusza. Akta magistratu umieszczono wtedy w domach prywatnych. W domu Scharfa utworzono prowizoryczną wartownię. W mieszkaniu Hatwicha ulokowano sekretariat sądowy. Plan budowy wykonał królewski inżynier Gottlieb Wilhelm Kalbfleisch za 8 talarów. Budową kierował mistrz murarski Ernest Samuel Friebel z departamentu z Opola, a jego pomocnikiem został oleśnianin, mistrz murarski Antoni Winkler, który zgodził się wziąć najniższą zapłatę – 1020 talarów. Kolegium Miasta wydawała się ta zapłata wygórowana i po negocjacjach Winkler zobowiązał się wykonać pracę za 980 talarów, pod warunkiem dostarczenia mu 10 nowych taczek. „Jeśli Winkler wbrew oczekiwaniom okazałby się opieszały i cel nie zostałby osiągnięty, otrzymałby karę 50 talarów”. Prace ciesielskie objął mistrz ciesielski Bantschek za 236 talarów. Z końcem października 1820 r. więźba dachowa ratusza była już gotowa. 20 czerwca 1820 r. położono kamień węgielny nowego ratusza, który znajduje się w jego południowo-zachodnim narożniku (róg Rynku i ul. Jaronia). Kamień węgielny dostarczył na szlepie (rodzaj sań) ciągniętej przez 6 koni dzierżawca majątku miejskiego Johann Dziekanski. Na uroczystości byli obecni m.in.: przedstawiciele królewscy (królem Prus był wtedy Fryderyk Wilhelm III) hrabiowie Stach von Witfenau i von Kelle, burmistrz Olesna Piotr Dressow, radni Wolff i Kinel, skarbnik miejski, powiatowy radca Richter oraz oleski proboszcz Fryderyk Pompa. Uroczystość uświetniła orkiestra dęta i śpiew młodzieży pod kierunkiem nauczycieli: Passona, Heisinga i Kunzela. Po przemówieniu proboszcza Pompy wręczono królewskiemu komisarzowi kielnię i młotek, który podano burmistrzowi. Burmistrz Dressow wzniósł toast:

Za Jego Majestat Króla Fryderyka Wilhelma III wielmożnego pana, wielce kochanego księcia koronnego i pozostałych książąt domu królewskiego,

za Królewski Rząd w Opolu,

za królewskiego komisarza pana hrabiego Stacha von Wittenau,

za zdrowie tutejszego zarządu miasta i wszystkich jego mieszkańców.

Każdy toast był poprzedzony grą na trąbce, bębnami, salwą pary armat postawionych na Rynku oraz wystrzałem z 60 strzelb oleskiego bractwa strzeleckiego. Na koniec młodzież szkolna przy akompaniamencie instrumentów muzycznych zaśpiewała pieśń „Dziękujemy wszyscy Panu”. Termin ukończenia budowy nie jest znany. Ratusz oddano do użytkowania w 1921 r.

Projekt budynku nowego ratusza przewidywał: „Nowy ratusz ma powstać w miejscu starego ratusza, jako budynek narożny o długości na 84 stopy (26,4m), na 49 stopy (15,4 m) szerokości i 38 stóp (11,9 m) wysokości. (Jedna pruska stopa wynosiła 12 cali=14 linie= 0,314 m). Budynek miał mieć dwie kondygnacje z sutereną., jedną wieżę na ozdobę z miejskim zegarem. Na pierwszej kondygnacji, która musi mieć sklepienie łukowe, mają się znajdować: dwie izby wartownicze dla oficerów oraz dwa lokale aresztu, dwa obszerne pomieszczenia dla kas: Powiatowej Kasy i Kasy Urzędu oraz powinny być zabezpieczone przed ogniem i kradzieżą, pomieszczenie wagi miejskiej i dwa mieszkania dla służb policyjnych i jedno przyzwoite pomieszczenie na areszt.” Na górnej kondygnacji mieściła się sala rady miejskiej i sala archiwum miejskiego usytuowana od strony Rynku. Oprócz tego znajdował się tam pokój posiedzeń dla Sądu Powiatowego i mieszkanie dla sekretarza rady. Później urządzono cztery pokoje dla Sądu Miejskiego. Wszystkie pokoje na piętrze były wynajęte dla sądu i skarbnika sadowego. Na poddaszu znajdowały się dwa obszerne zbiorniki na owies i żyto oraz pomieszczenia gospodarcze na wypadek stacjonowania w Oleśnie garnizonu wojskowego. W 1823 r. urządzono w budynku ratusza 8 cel więziennych z gruzów rozebranej starej wieży przy bramie miejskiej zwanej opolską lub południową. Urząd burmistrza pełnił wtedy Jan Kinel (1823-1839), po nim Knoblauch (1839-1845). W piwnicy ratuszowej otwarto piwiarnię “Schweitnitzekeller”/”Piwnicę Świdnicką” z mieszkaniem dla restauratora. Wesoło było tam i gwarno. Na okrągło przez 24 godziny na dobę dobiegały z niej hałasy rozochoconych amatorów złocistego napoju. Wchodziło się do niej po wyjątkowo stromych schodach, z których nierzadko spadali trunkowi goście, ulegając częstym kontuzjom. Schody owe planowano zamurować, aby urzędującym w ratuszu hałas nie przeszkadzał w pracy, ale w wyniku skargi kamerdynera Stuhra, który sugerował, że poprzez zamurowanie wejścia na schodach powstaną zniszczenia, wspomniane wejście zamknięto masywnymi drzwiami. Restaurację zamknięto w 1846 r., ponieważ pomieszczania piwniczne zamieniono na areszt dla Królewskiego Sądu Powiatowego.

Za urzędowania burmistrza Reicherta w nocy z 6/7 lipca 1846 r. wybuchł w kolejny pożar, w wyniku którego ucierpiała siedziba władz miejskich. W 1849 r. w budynku ratusza ulokowano Królewski Sąd Powiatowy. W latach 1852-1853 za burmistrza Czichona rozbudowano ratusz na potrzeby Królewskiego Sądu Powiatowego, którego powiększony budynek miał 110 stóp długości i 60 stóp szerokości (31,9 m x 17,4 m), a koszty rozbudowy wynosiły 1000 talarów. Gmach oddano sądowi w dzierżawę. Znacznie przyczynił się do powstania w Oleśnie Królewskiego Sądu Powiatowego starosta Karol von Jordan, który dla tej sprawy jeździł do Berlina i ofiarował miastu materiał budowlany dla wzniesienia siedziby sądu. Gmach sądu był solidnie zbudowany, wszystkie korytarze, lokale kasowe i archiwa miały sklepienia łukowe. Mieściły się w nim 23 pokoje. Królewski Sąd Powiatowy przemianowano w 1870 r. na Sąd Okręgowy, który przeniesiony został do budynku przy ul Sądowej. W 1854 r. na wieży ratusza zamontowano zegar. Za burmistrza Eugeniusza Kordona, przebudowano fasadę w stylu neoklasycystycznym, ozdabiając ją w 1880 r. sześciokolumnowym portykiem. W budynku przeniesionego Królewskiego Sądu Powiatowego umiejscowiono Zawodową Szkołę Handlową. W ratuszu swoją siedzibę miała założona w 1895 r. Stadtsparkasse – Miejska Kasa Oszczędności. Do 1929 r. była powiązana ze skarbcem miejskim nazywanym Kämmereikasse, zarządzaną w latach 1912-1945 przez skarbnika miejskiego Bernharda Grzesika. Od 1929 r. była oddzielona od Miejskiej Kasy Oszczędności i Kasy Pożyczkowej. Od początku II wojny światowej połączono Powiatową Kasę Oszczędnościową z Miejską Kasą Oszczędności. Honorowy Obywatel Olesna Gerhard Kuss wspominał ostatnie chwile Miejskiej Kasy Oszczędnościowej: „18 stycznia 1945 r. kierownik p. Rieger i p. Kuss wyjęli ze skarbca sejf wraz z znajdującymi się tam środkami pieniężnymi, zabrali go ze sobą. Każdy z nich otrzymał klucz i opuścili budynek ratusza. Pan Rieger pojechał pociągiem, a p. Kuss traktorem, dosłownie siedząc na pieniądzach, w kierunku Niemodlina. Spotkali się w Kasie Oszczędnościowej w Niemodlinie, przeliczyli oleskie pieniądze i zgodnie z procedurami wpłacili je do kasy. Pieniądze te przewożono następnie przez Nysę, Kłodzko, Jelenią Górę do Cieplic Śląskich, ostatecznie znalazły się w Szczawnie Zdroju. Po zakończeniu wojny 8 maja 1945 r. konwój z pieniędzmi został na terenie Czechosłowacji napadnięty i obrabowany przez Armię Czerwoną. Tak wyglądał koniec Oleskiej Kasy Oszczędnościowej, która w ciągu 90 lat zgromadziła lokaty na ok. 40 mln Reichsmarek.”

W latach 1927-1930 gruntownie przebudowano wnętrza miejskiego ratusza. W 1931 r. burmistrz Reinhold Vieweger z radą miejską zdecydowali się na wybudowanie nowej wieży krytej blachą miedzianą, ponieważ stara groziła zawaleniem. Inwestycja została wyceniona na kwotę 12 000 marek. Pracę prowadziło przedsiębiorstwo budowlane Pluschke & Barzantny, roboty blacharskie powierzono firmie Nowak & Krause, a prace dekarskie dekarzowi Hałupce. W kuli na szczycie wieży umieszczono dokumenty dotyczące historii miasta spisane w j. niemieckim, łacińskim i hebrajskim (m.in. kronika burmistrza Dressowa z 1820 r.) oraz pieniądze, m.in. stare monety pruskie. Oto treść dokumentu w j. hebrajskim w wolnym przekładzie: „Aby poznały przyszłe pokolenia, że za naszych czasów zbudowano piękną budowlę ratuszem nazywaną. W tych dniach bywały ( zamieszkiwały) w tym mieście 24 rodziny żydowskie. Część z nich posiada domy i miała takie same prawa miejskie. Mieszkaliśmy pod opieką króla Fryderyka Wilhelma III – niech Bóg przedłuży jego dni i lata – i mieliśmy także piękną nową bożnicę i nowy cmentarz. A w tych dniach przełożonymi świętej gminy żydowskiej i zarządcami stowarzyszenia dobroczynnościowego byli: przełożony – poważany Esriel Breslauer, znamienity Ascher Weigert i zasłużony rabin Jehuda Lew Hakohm oraz poważany Fischel Bender. Wspólnota ta została założona przez wielce szanowanego Pinkusa Schönwalda 19 dnia miesiąca Siwan 5581 r. czyli wg naszego kalendarza było to 19 VI 1820 r.” ( Weidel, Schalom! Ein Beitrag zur Geschichte der Juden in Rosenberg, w: Stadt Rosenberg O/S-Stadt Arnsberg 1981).

Drugi z hebrajskich dokumentów został spisany w 1931 r. przez ówczesnego kantora Eryka Lewina. W dokumencie zapisano, że miasto Olesno zamieszkiwały wówczas 33 rodziny żydowskie. Liczba ludności wyznającej judaizm wynosiła wówczas 107 dusz. Wśród nich przeważali kupcy. Trzech Żydów zamieszkujących Olesno było lekarzami: Matzdorf, Preihß i Süßbach. Do grona żydowskiej inteligencji należał również radca prawny. W 1931 r. zarząd gminy tworzyli: Edmund Lehrer, Zygmunt Baginsky i lekarz Süßbach. Jak wynika z dokumentu w Oleśnie istniało wówczas bractwo pogrzebowe, której przewodniczyli Herman Breitbach i Alfred Freund. Oprócz tego bractwa istniało także stowarzyszenie kobiet, którego przewodniczącymi były: Vally Schlesinger i Amalie Böhm. Sekretariatem i sprawami organizacyjnymi tego stowarzyszenia zajmowała się Jadwiga Wartenberger. Natomiast nauczyciel i kantor Eryk Lewin oraz Kurt Translateur stanowili zarząd związku młodzieży żydowskiej. Cała gmina żydowska Olesna podlegała obwodowemu rabinowi Feinbergowi, piastującemu ten urząd w Strzelcach Opolskich.

Wkraczająca do Olesna Armia Czerwona 20 stycznia 1945 r. (za burmistrza Ryszarda Langnera) podpaliła w nocy z 22 na 23 stycznia oleski ratusz, w którym spłonęło prawie całe archiwum miejskie. Cenne dokumenty z XV, XVI i XVII w. uratował przedwojenny nauczyciel historii Zenon Kurzeja, wywożąc je przed wkroczeniem Sowietów z Olesna. Są w Archiwum Państwowym we Wrocławiu. Niektóre dokumenty ratowali oleśnianie, ukrywając je w swoich domach. Wobec zniszczenia ratusza siedzibę burmistrza przeniesiono do gmachu Starostwa – obecny Urząd Miasta i Gminy. 30 grudnia 1948 r. MRN podjęła decyzję o odbudowie ratusza. Zniszczony ratusz remontowano w latach 1949-1952. Wybrany 19 sierpnia 1947 r. burmistrzem Ludwik Setnik, pod koniec swojego urzędowania przeniósł swoje biuro do ratusza. Ówczesny zarząd miejski zatrudniał 14 pracowników administracyjnych, 7 pracowników służb specjalnych (pracownik ewidencji miejskiej, drogomistrz, 2 strażników, bibliotekarkę, egzekutora i ogrodnika), pozostali to burmistrz i jego bezpośredni współpracownicy. Burmistrz Ludwik Setnik piastował swoje stanowisko do 20 marca 1950 r. ponieważ zlikwidowano urząd burmistrza. Odbudowany ratusz, zwieńczony spłaszczonym przyczółkiem, posiada kolumnowy portyk, który ocalał po pożarze. Nakryty jest dachem siodłowym bez wieżyczki. W latach 1981-1984 przeprowadzono w ratuszu remont nowej siedziby oleskiego muzeum, którego wcześniejsza siedziba mieściła się w budynku przy ul. Pieloka 18. Wyburzone na pierwszym piętrze przepierzenie przedzielające gabinety przedwojennych burmistrzów umożliwiło urządzenie wielkiej sali spełniającej wymogi wystawiennicze. W 1992 r. wyłączono z użytkowania piwnice w ratuszu, w których mieściła się ekspozycja archeologiczna. W 2005 r. muzeum przeniesiono na nowej siedziby. Na początku lat 90. XX w. dokonano renowacji ratusza, którego fasadę ponownie pomalowano w lipcu 2013 r. Po II wojnie św. w budynku dawnego ratusza mieściły się: siedziba władz miejskich – Miejska Rada Narodowa, Urząd Stanu Cywilnego i inne instytucje, m. in. Muzeum Regionalne im. Jana Nikodema Jaronia oraz Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Oleskiej. Pomieszczenia w ratuszu są obecnie wynajmowane. Mieści się tam m.in. Agencja Nieruchomości Rolnych, biuro podróży. W pamięci seniorów Olesna pozostał obraz ratusza z wieżą. Na zlecenie Urzędu Miejskiego w Oleśnie powstał projekt rewaloryzacji ratusza z uwzględnieniem wszystkich jego historycznych elementów, także wieży.

Prelegent zaprezentował plan przebudowy oleskiego ratusza. P. Górok przygotował interesujący pokaz multimedialny, podczas którego zaprezentowano projekt odtworzenia historycznego wyglądu siedziby władz miejskich. Spotkanie muzealne swoją obecnością uświetnili goście: Burmistrz Olesna Sylwester Lewicki, prałat Zbigniew Donarski, dyrektor MDK Ernest Hober, dyrektor Oleskiej Biblioteki Publicznej Halina Szklanna, naczelnik Wydziału Edukacji przy Starostwie Powiatowym Bogusława Szychowska, dyrektor Zespołu Szkół nr 2 Jerzy Jeziorowski, prezes Spółdzielni Odrodzenie Artur Maniura, kierownik Warsztatu Terapii Zajęciowej Ewa Janiszewska – Dandyk, przewodnicząca Związku Sybiraków Barbara Gwiazdowska. Na spotkanie przybyło wielu oleśnian, którzy dzielili się swoimi wspomnieniami.

Podjęto także temat upamiętnienia wybitnego oleśnianina Feliksa Rendschmidta. Władze miasta planują nadać historycznej studni na Rynku nazwy Studni Rendschmidtów, ponieważ jak pisał Lompa: „W roku 1816 znacznie poprawiono brukowanie ulic, a w rok później wzniesiono przy kilku studniach żurawie, natomiast tutejszy mieszczanin Antoni Rendschmidt, po jego powrocie z Szwajcarii, zainstalował pompy” (J. Lompa, Dzieje miasta Olesna, cz. II, „Głos Olesna, t 8, 1973, s. 16). Rodzina Rendschmidtów była bardzo zaangażowana w sprawy Olesna. Jak podano wyżej Feliks ofiarował 2000 talarów na budowę ratusza, jego brat Józef, przewodniczący Kolegium Miasta, przyczynił się do powstania nowego ratusza. Zorganizował on wraz z oleskim radnym Pache w 1832 r. zbiórkę pieniędzy na rzecz odnowy barierki przy posągu Świętego Jana Nepomucena na oleskim rynku. Dzięki jego staraniom w 1819 r. wybudowano w Oleśnie masywny budynek szpitala dla ubogich. Po przejęciu zarządu nad kasą szpitala, za własne pieniądze rozbudował trzy izby szczytowe. Józef Rendschmidt przyczynił się do odnowienia i rozbudowy szkoły ewangelickiej na Solnym Rynku. Inny z braci Felixa i Józefa wspominany Antoni po roku 1816 r. zainstalował w Oleśnie pompy. Po pożarze naszego miasta w 1846 r. bracia Rendschmidtowie działali w komitecie dla wsparcia dotkniętych pożarem, pozyskując środki finansowe dla ponad 100 rodzin, które pozostały bez dachu nad głową. Józef Lompa wspomina w przedmowie do „Dziejów miasta Olesna” o kronice kościelnej pisanej po polsku, którą życzliwie powierzył mu radca miejski Józef Rendschmidt (rękopiśmienna kronika kościelna przeora oleskich kanoników regularnych Augustyna Blazika). Czy to nie wystarczy, aby upamiętnić tak zacnych obywateli naszego miasta? Może Studnia imienia Rendschmidtów, a może także tablica na fasadzie ratusza poświęcona Feliksowi Rendschmidtowi?

 

Ewa Cichoń

Burmistrzowie Olesna:

Stanislaus …1478…

Stanek … 1486…

Johann Drozd …1529…

Gregor Eher …1570…

Peter Skoczek …1574…

Gregor Schwettwer …1586…

Johann Skal …1615…

Gregor   Wronka   …1648…

Matthäus Klug …do 1669

Gregor Polaczek 1669-1673,

Melchior Ledermann 1673-1674

Jacob Rzedecki 1675-1678

Wenzel Klug 1678-1682

Johann Vitt 1683-1704

Wenzel Nigrini 1704-1708

Gregor Tlustek 1709-1712

Nicolaus Kornel 1713-1721

Josef Tlustek 1721-22

Gregor Tlustek 1722-1729

Adam Blachnik 1729-1734

Josef Wildtner 1734-1751

Zygmunt Blachnik 1751-1765

Wenzel Stopa 1765-1767

Michael Dresow 1767-1777

Beck 1777-1778

Georg Kastner 1778-1780

Johann Sthal 1780-1808

Peter Dressow 1808-1823

Johann Kinel 1823-1839

Knoblauch 1839-1845

Reichert 1845-1851

Czichon 1851-1879

Eugen Kordon 1879-1891

Eugen Kasperowski 1891- 1925

Reinhold Vieweger 1925-1937

Reinhold Langner 1937-1938

August Reder 1938-1939

Richard Langner 1939-1945

Jan Telesiński 1946

Paweł Długajczyk 1946-1947

Józef Sasuła 1947

Ludwik Setnik 1947-1950

Edward Flak 1990-1994

Jan Dzierżon 1994-1998

Edward Flak 1998-2002

Edward Flak 2002-2006

Sylwester Lewicki od 2006-2010

Sylwester Lewicki od 2010-2014

Sylwester Lewicki od 2014