W Oleskim Muzeum Regionalnym można kupić dewocjonalia z wyobrażeniem Matki Bożej Oleskiej w godzinach otwarcia placówki. W dniu 3 maja br od godz. 13:00 do 15:00 i po Mszy Św. na rynku do godz. 19:00.Z A P R A S Z A M Y
Koronacja Oleskiej Pani centralną uroczystością jubileuszu VIII wieków Olesna
3 maja br. w dniu narodowego święta, upamiętniającego uchwalenie pierwszej w Europie Konstytucji 3 Maja, w którym czcimy Maryję Królową Polski, odbędzie się w naszym mieście wyjątkowa ceremonia koronacji obrazu Matki Boskiej Oleskiej, a także rekoronacji kolumny maryjnej na rynku, którą dokona Ordynariusz Diecezji Opolskiej Arcybiskup Alfons Nossol. Wydarzenie to stanie się centralną uroczystością obchodów jubileuszu VIII wieków Olesna, które zostanie ponownie publicznie i uroczyście zawierzone opiece Trójjedynego Boga i macierzyńskiej trosce Bogarodzicy Maryi.
Szczytna to inicjatywa, nawiązująca do tradycji naszych przodków, którzy od wieków szukali u Niej ratunku. Na kanwie tych obchodów gruntownej renowacji poddano kolumnę maryjną na rynku i obraz Matki Boskiej Oleskiej z kościoła pw. św. Michała, których historię warto przypomnieć w przededniu czekającego nas święta. Kolumnę na rynku postawiono pod koniec XVII w. Stulecie to obfitowało w Oleśnie w klęski nieurodzaju i epidemie. Do tego dochodziły pożary, klęski żywiołowe, ciągły brak poczucia bezpieczeństwa, szczególnie w czasie i po zakończeniu wojny trzydziestoletniej (1618-1648). Olesno nie było terenem bezpośrednich walk w tej wojnie, ale ucierpiało w wyniku licznych przemarszów wojsk walczących stron (protestanckiej Unii i katolickiej Ligi), pociągających za sobą grabieże, kontrybucje, gwałty i pożary. W tak strasznej niedoli, niepewni jutra, często głodni i pozbawieni godności mieszkańcy Olesna, szukając pocieszenia w wierze, zwrócili się do swojej patronki –Najświętszej Maryi Panny. Wystawili Jej w centrum rynku w 1697 r., na miejscu dawnego ratusza, spalonego podczas wojny trzydziestoletniej w 1642 r., kolumnę wotywną z figurą Niepokalanie Poczętej, ufundowaną przez brata zakonnego i organistę Jerzego Augustyna Michała Ciosska. Oleski postument wzorowany był na kolumnie znajdującej się w Monachium, którą zachwycił się goszczący w stolicy Bawarii u swoich krewnych w 1696 r. burmistrz Olesna Jan Vitt – pełniący tę funkcję w latach 1683-1704. Po powrocie zainicjował postawienie podobnej statuy na oleskim rynku po uprzednich konsultacjach z radą miejską. J. Lompa w „Dziejach miasta Olesna”” („Głos Olesna”, z. 7, 1972, s. 27) podaje: „ W roku 1697 postawiono w rynku wysoką kamienną kolumnę, ozdobę miasta, Niepokalanemu Poczęciu Marii, dzięki zapobiegliwości brata laickiego Jerzego Cioska, w dniu 28 lipca 1698 r. została uroczyście poświęcona”. Ceremonii poświęcenia dokonał ówczesny proboszcz Krzysztof Biadoń w asyście przeora Jan Trzosa. Zebrani tłumnie wokół rynku oleśnianie wysłuchali kazania i odprawili stosowne modlitwy. W imieniu mieszkańców członkowie rady miejskiej, a w imieniu władz kościelnych augustianin Jerzy Ciossek złożyli stosowną przysięgę, oddając miasto opiece Najświętszej Marii Pannie. Zobowiązali się po wsze czasy do składania żywych kwiatów przed wystawioną figurą Niepokalanie Poczętej. Przez co najmniej kilkadziesiąt lat, w dniu 8 grudnia, w którym Kościół wspomina Niepokalane Poczęcie Matki Boskiej, radni z burmistrzem na czele składali przed kolumną bukiet róż. Jeszcze w okresie międzywojennym statuą Matki Boskiej i św. Jana Nepomucena na oleskim rynku z wielkim oddaniem opiekowała się pani Maria Rzepka, ozdabiając je wieloma kwiatami doniczkowymi. Warto byłoby wrócić do tego zaniechanego zwyczaju. Barokowa figura na oleskim rynku to typowe przedstawienie Maryi Niepokalanie Poczętej w manierze apokaliptycznej Niewiasty obleczonej w słońce w wieńcu
z gwiazd dwunastu. Wykonana z piaskowca Immaculata swoimi bosymi stopami stoi na półksiężycu depcząc skrzydlatego smoka z rogami na głowie symbolizującego szatana. W 1845 r. wspomnianą rzeźbę postawiono na nowej, korynckiej kolumnie. Data ta, jak i kolejne daty renowacji figury umieszczone zostały na jej cokole. Na stopniach od strony zachodniej – z przodu widnieje napis Rnv. z datą jej odnowienia 1903, od strony wschodniej w tylnej części kolumny umieszczono inskrypcję Rnv. 1937 z gotyckim napisem nazwiska rzeźbiarza restaurującego wtedy figurę – G. Skoruppa. Od północy nieczytelne już dzisiaj nazwiska kilku osób. Kolumna stoi na trzech, zwężających się ku górze stopniach na rzucie kwadratu o wymiarach 2 m x 2 m. Nad nimi czworoboczny cokół ok. 1 m wysokości od północy ozdobiony koroną, motywami roślinnymi i napisem „Anno”. Na południowej stronie data wystawienia kolumny – 1697 została umieszczona pod koroną i dwoma liśćmi palmy, w zachodniej części data 1845 z insygniami królewskimi upamiętnia postawienie figury na wysokiej kolumnie. Korona królewska, miecz ze wstęgą pokoju i berłem wyobrażają królewską władzę Matki Boskiej nad miastem. Koryncka głowica kolumny z liśćmi akantu z czterech stron ozdobiona jest wyłaniającymi się wyobrażeniami orłów. Solidnej renowacji poddano kolumnę w 1903 r. za czasów urzędowania bardzo zasłużonego burmistrza Eugena Kasperowskiego
i budowniczego oleskiej świątyni parafialnej ks. proboszcza Brunona Alexandra. Odnowiono wtedy pozłotę jej elementów. Krótko przed wojną w 1937 r. proboszcz Paweł Foik zainicjował kolejną jej restaurację. Figura Madonny ucierpiała w czasie II wojny światowej. Wkraczający do Olesna żołnierze radzieccy w styczniu 1945 r. dotkliwie ją zniszczyli, odstrzeliwując jej głowę i ręce. Kolumnę odnowiono w 1945, 1970 i 1995 r. Starsi mieszkańcy Olesna znają, przekazaną im m.in. przez proboszcza Antoniego Kaleję, osobliwą przepowiednię, związaną z maryjną figurą:
Obecnie złożone do modlitwy dłonie Madonny stykają się tylko końcami palców. Natomiast gdy Matka Boska dłonie swoje całkowicie rozłoży, nastąpić ma niechybnie koniec świata. Onegdaj na kolumnie znajdowała się mała korona po której pozostał już tylko metalowy trzpień. Korona prawdopodobnie została skradziona lub zniszczona w 1945 r. Nowa zostanie umieszczona w dniu czekających nas uroczystości. O urodzie oleskiej kolumny wspomina osiemnastowieczny badacz F.A. Zimmermann w „Beyträge zur Beschreibung von Schlesiens” – „ Na uwagę zasługują dwie stojące na rynku statuy. Jedna z marmuru poświęcona św. Janowi Nepomucenowi, druga z piaskowca bardzo czysto wykonana, przedstawia Niepokalanie Poczętą“.
Trwa jeszcze renowacja kolumny prowadzona przez konserwatora z Opola p. Rafała Rzeźniczka, którego dziełem są m. in. odnowione pomniki na opolskim wzgórzu uniwersyteckim. A po niej już w pełnej krasie Niepokalana w wieńcu z gwiazd dwunastu, stojąc na księżycu i depcząc apokaliptycznego smoka, będzie czuwać jak strażnik i chronić od “wszelakich złych przygód”, z góry spoglądając, Olesno i jego mieszkańców. Drugim obiektem naszych zainteresowań jest obraz Matki Bożej Oleskiej noszącej też tytuł Matki Boskiej Szkaplerznej, a także Matki Boskiej z góry Karmel, który jest jednym z najstarszych dzieł ikonograficznych w Oleśnie. Znajduje się on w bocznym ołtarzu filialnego i zarazem najstarszego kościoła naszego miasta pod wezwaniem św. Michała Archanioła. „Katalog zabytków sztuki w Polsce”, T. VII, s. 10, podaje lapidarną informację na temat tego wizerunku: „obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem, XVIII w. w metalowej trybowanej sukience.”. Przypuszcza się jednak, że obraz jest starszy i może pochodzić z II poł. XVII w. W tym czasie bowiem powstało w Oleśnie bractwo szkaplerzne Błogosławionej Maryi Dziewicy, dla którego przywileje zatwierdził 8 maja 1673 r. papież Klemens X. 15 grudnia 1675 r. zostały przyznane kościołowi św. Michała w Oleśnie specjalne odpusty zupełne, co niewątpliwie przyczyniło się do powstania w 1676 r. ołtarza z obrazem Matki Boskiej Szkaplerznej, a także do ufundowania w tym samym roku trzeciego dzwonu nazwanego „Maria Panna”. Ołtarz ów jako należący do wspomnianego bractwa został wymieniony w opisie wizytacji parafii z 1687 r. Opiekujące się nim bractwo szkaplerzne otrzymało z Rzymu specjalne przywileje, o których wspomina wizytator w 1720 r. Ołtarz postawiono w kaplicy południowej, ale nie zachował się do naszych czasów, ponieważ dotkliwy pożar w 1722 r., spowodowany przez ówczesnego burmistrza Józefa Tlustka, zniszczył zabudowę miasta wraz z kościołem parafialnym. W 1745 r. ponownie płonęła oleska świątynia podczas bitwy o Olesno w II wojnie śląskiej. Obecny ołtarz pochodzi z przełomu lat 1750/1751 z fundacji przeora oleskich augustianów Daniela Beslinga z centralnie umieszczonym obrazem Matki Boskiej Oleskiej. W każdą pierwszą niedzielę miesiąca członkowie oleskiego bractwa uczestniczyli we mszy św. w intencji żyjących czcicieli Matki Boskiej Szkaplerznej, a także w wystawieniu Najświętszego Sakramentu z procesją. W poniedziałek po tej niedzieli odprawiano zaś mszę św. za zmarłych członków bractwa. Na podstawie tekstu wspomnianej wizytacji w 1720 r. można wnioskować, że było ono liczne, skoro posiadało fundusze w wysokości 800 talarów, którymi wspomagano będących w potrzebie członków bractwa i opłacano m.in. muzyków. Należeli do wspomnianej confraterni także członkowie rady miasta. Osoby w nim zrzeszone w szczególny sposób zawierzały swoje życie Matce Boskiej, nosząc znak ufności i oddania Niepokalanej- szkaplerz. Kult Matki Boskiej Szkaplerznej wywodzi się z objawienia Najświętszej Maryi Panny przełożonemu karmelitów św. Szymonowi Stock w klasztorze Aylesford w Anglii, które miało miejsce 15/16 lipca 1251r. Dla zakonu karmelitańskiego był to trudny czas po powrocie do Europy z Ziemi Świętej, w której po okresie wypraw krzyżowych rozpoczęły się prześladowania chrześcijan ze strony muzułmańskich Saracenów. Maryja, czczona jako Matka, Królowa i Ozdoba Karmelu, przekazała Szymonowi Stockowi szkaplerz, mówiąc: „ To będzie dla ciebie i dla wszystkich Karmelitów przywilejem, kto w nim umrze, nie zazna ognia wiecznego”.
Matka Boska obiecała noszącym szkaplerz, że nie zejdą ze świata bez pojednania się z Bogiem i zostaną wybawieni z czyśćca. Na pamiątkę tego wydarzenia co roku 16 lipca obchodzone jest święto Matki Boskiej z góry Karmel, u nas w Oleśnie w formie odpustu w kościele św. Michała. Wizerunek Matki Boskiej Oleskiej to obraz olejny, malowany na płótnie, przedstawiający na purpurowym, aksamitnym tle Maryję trzymającą na lewym ręku Jezusa, a w prawej szkaplerz święty. Układ obrazu, technika malarska są typowe dla epoki baroku (XVII/XVIII w.). Na głowach Madonny i Dzieciątka znajdują się pozłacane korony. Postacie są ubrane w sukienki ze srebrzonej i trybowanej (wzorzystej) blachy mosiężnej, na których widoczne są już nieliczne ozdobne kamienie. Tylko twarze i dłonie Maryi i Dzieciątka oraz stópki tego ostatniego nie są zasłonięte. Mały Jezus rączką wskazuje na Matkę, w lewej trzyma kulę ziemską z motywem krzyża. Niewątpliwie opisywany wizerunek Najświętszej Maryi Panny Szkaplerznej był w przeszłości otaczany kultem wiernych, o czym świadczą srebrne blachy zwane sukienkami, nakładane tylko na tego typu obrazy. Najbardziej znanym wizerunkiem odzianym w sukienki jest obraz Matki Boskiej Częstochowskiej. Po soborze trydenckim (1545-1563), a zwłaszcza w dobie polskiego sarmatyzmu, od II połowy XVII w. ozdabiano w dekoracyjne blachy cudowne malowidła. Zatem oleski obraz noszący znamiona polskiego baroku wskazywałby na przenikanie się kultur w przygranicznym, należącym wtedy do monarchii Habsburgów Oleśnie. Pod obrazem w oszklonej szafce zachowały się nieliczne wota, sznury korali, posrebrzane serce z płomieniem (czekają na uporządkowanie). Wokół postaci na obrazie umieszczono 12 gwiazd nawiązujących do apokaliptycznej wizji Niewiasty w wieńcu z gwiazd dwunastu – symbolizujących 12 pokoleń Izraela. Oblicze Maryi jest piękne, o łagodnych rysach, świeżych, młodzieńczych kolorach, W twarzy Maryi uderzają, spoglądające na nas niemal z każdej strony słodko patrzące oczy, które wnikają do głębi duszy tego, kto w nie spogląda. Starsi oleśnianie wraz ze świętej pamięci księdzem proboszczem Antonim Kaleją czcili Maryję w tym wizerunku jako orędowniczkę od chorób oczu. Obraz peregrynował podczas dwóch oleskich odpustów w uroczystej procesji do kościołów pątniczych św. Anny i św. Rocha. Zaniechano tej praktyki wobec cennego, zabytkowego dzieła, ze względu na niszczące działanie czynników atmosferycznych. Obraz ten można zaliczyć w poczet cudownych wizerunków, na co wskazuje nie tylko srebrna sukienka, ale także zasłona, odsuwana przy dźwiękach nagranej fanfary ( szkoda że, od 1,5 roku zaniechano tego). Tylko wizerunki słynące łaskami zasuwano na znak czci ozdobnymi zasłonami ( m.in. Jasna Góra, Licheń, Święta Lipka, Kalwaria Zebrzydowska). Uruchomienie starego mechanizmu zasłaniającego ten wizerunek innym obrazem maryjnym, wzorowanym na dziele znanego barokowego malarza hiszpańskiego Bartolomeo Estabana Murillo, nadało liturgii w kościele św. Michała splendoru, zwracając uwagę wiernych na wiekowy obraz i ożywiając kult Oleskiej Pani, który wreszcie doczekał się swojego renesansu. Obecnie obraz jest poddany zabiegom konserwatorskim w pracowni krakowskiego artysty rzeźbiarza i konserwatora p. Marka Ganewa, który zasłynął m.in. renowacją Carskich Wrot z kijowskiego soboru Sofijskiego. Obraz po konserwacji będzie nieco odbiegał od swojego pierwowzoru. Głowy Matki Boskiej i Dzieciątka ozdobią nowe aureole, gwiazdy zostaną ułożone koliście, w dolnej partii sukienki zostaną zamieszczone herby Olesna i Diecezji Opolskiej wraz ze wstęgą z napisem „Olesno 1208-2008”.
Czekające nas uroczystości nawiązują do korzeni poprzednich pokoleń oleśnian, którzy pomimo wielu zawirowań historii pielęgnowali symbole swojego zawierzenia Bogu i Jego Najświętszej Matce. Raduje fakt, że figura Niepokalanie Poczętej i obraz Oleskiej Pani w nowej szacie będą ozdobą i wizytówką miasta, które obchodzi już VIII wieków swojego istnienia. Gdy co niedzielę zasłona odsłania na czas świętej uczty miłosierne oczy zasiadającej na tronie najstarszej oleskiej świątyni w posrebrzanej szacie w gwiezdnym wieńcu ukazującej łagodne oblicze Strażniczki z Góry Karmel Tej co od wieków nam dana Oleskiej Hodegetrii, Szkaplerznej, Cudownej niegdyś zdobionej wotami Zasłuchanej w szept modlitw pokoleń…
z gwiazd dwunastu. Wykonana z piaskowca Immaculata swoimi bosymi stopami stoi na półksiężycu depcząc skrzydlatego smoka z rogami na głowie symbolizującego szatana. W 1845 r. wspomnianą rzeźbę postawiono na nowej, korynckiej kolumnie. Data ta, jak i kolejne daty renowacji figury umieszczone zostały na jej cokole. Na stopniach od strony zachodniej – z przodu widnieje napis Rnv. z datą jej odnowienia 1903, od strony wschodniej w tylnej części kolumny umieszczono inskrypcję Rnv. 1937 z gotyckim napisem nazwiska rzeźbiarza restaurującego wtedy figurę – G. Skoruppa. Od północy nieczytelne już dzisiaj nazwiska kilku osób. Kolumna stoi na trzech, zwężających się ku górze stopniach na rzucie kwadratu o wymiarach 2 m x 2 m. Nad nimi czworoboczny cokół ok. 1 m wysokości od północy ozdobiony koroną, motywami roślinnymi i napisem „Anno”. Na południowej stronie data wystawienia kolumny – 1697 została umieszczona pod koroną i dwoma liśćmi palmy, w zachodniej części data 1845 z insygniami królewskimi upamiętnia postawienie figury na wysokiej kolumnie. Korona królewska, miecz ze wstęgą pokoju i berłem wyobrażają królewską władzę Matki Boskiej nad miastem. Koryncka głowica kolumny z liśćmi akantu z czterech stron ozdobiona jest wyłaniającymi się wyobrażeniami orłów. Solidnej renowacji poddano kolumnę w 1903 r. za czasów urzędowania bardzo zasłużonego burmistrza Eugena Kasperowskiego
i budowniczego oleskiej świątyni parafialnej ks. proboszcza Brunona Alexandra. Odnowiono wtedy pozłotę jej elementów. Krótko przed wojną w 1937 r. proboszcz Paweł Foik zainicjował kolejną jej restaurację. Figura Madonny ucierpiała w czasie II wojny światowej. Wkraczający do Olesna żołnierze radzieccy w styczniu 1945 r. dotkliwie ją zniszczyli, odstrzeliwując jej głowę i ręce. Kolumnę odnowiono w 1945, 1970 i 1995 r. Starsi mieszkańcy Olesna znają, przekazaną im m.in. przez proboszcza Antoniego Kaleję, osobliwą przepowiednię, związaną z maryjną figurą:
Obecnie złożone do modlitwy dłonie Madonny stykają się tylko końcami palców. Natomiast gdy Matka Boska dłonie swoje całkowicie rozłoży, nastąpić ma niechybnie koniec świata. Onegdaj na kolumnie znajdowała się mała korona po której pozostał już tylko metalowy trzpień. Korona prawdopodobnie została skradziona lub zniszczona w 1945 r. Nowa zostanie umieszczona w dniu czekających nas uroczystości. O urodzie oleskiej kolumny wspomina osiemnastowieczny badacz F.A. Zimmermann w „Beyträge zur Beschreibung von Schlesiens” – „ Na uwagę zasługują dwie stojące na rynku statuy. Jedna z marmuru poświęcona św. Janowi Nepomucenowi, druga z piaskowca bardzo czysto wykonana, przedstawia Niepokalanie Poczętą“.
Trwa jeszcze renowacja kolumny prowadzona przez konserwatora z Opola p. Rafała Rzeźniczka, którego dziełem są m. in. odnowione pomniki na opolskim wzgórzu uniwersyteckim. A po niej już w pełnej krasie Niepokalana w wieńcu z gwiazd dwunastu, stojąc na księżycu i depcząc apokaliptycznego smoka, będzie czuwać jak strażnik i chronić od “wszelakich złych przygód”, z góry spoglądając, Olesno i jego mieszkańców. Drugim obiektem naszych zainteresowań jest obraz Matki Bożej Oleskiej noszącej też tytuł Matki Boskiej Szkaplerznej, a także Matki Boskiej z góry Karmel, który jest jednym z najstarszych dzieł ikonograficznych w Oleśnie. Znajduje się on w bocznym ołtarzu filialnego i zarazem najstarszego kościoła naszego miasta pod wezwaniem św. Michała Archanioła. „Katalog zabytków sztuki w Polsce”, T. VII, s. 10, podaje lapidarną informację na temat tego wizerunku: „obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem, XVIII w. w metalowej trybowanej sukience.”. Przypuszcza się jednak, że obraz jest starszy i może pochodzić z II poł. XVII w. W tym czasie bowiem powstało w Oleśnie bractwo szkaplerzne Błogosławionej Maryi Dziewicy, dla którego przywileje zatwierdził 8 maja 1673 r. papież Klemens X. 15 grudnia 1675 r. zostały przyznane kościołowi św. Michała w Oleśnie specjalne odpusty zupełne, co niewątpliwie przyczyniło się do powstania w 1676 r. ołtarza z obrazem Matki Boskiej Szkaplerznej, a także do ufundowania w tym samym roku trzeciego dzwonu nazwanego „Maria Panna”. Ołtarz ów jako należący do wspomnianego bractwa został wymieniony w opisie wizytacji parafii z 1687 r. Opiekujące się nim bractwo szkaplerzne otrzymało z Rzymu specjalne przywileje, o których wspomina wizytator w 1720 r. Ołtarz postawiono w kaplicy południowej, ale nie zachował się do naszych czasów, ponieważ dotkliwy pożar w 1722 r., spowodowany przez ówczesnego burmistrza Józefa Tlustka, zniszczył zabudowę miasta wraz z kościołem parafialnym. W 1745 r. ponownie płonęła oleska świątynia podczas bitwy o Olesno w II wojnie śląskiej. Obecny ołtarz pochodzi z przełomu lat 1750/1751 z fundacji przeora oleskich augustianów Daniela Beslinga z centralnie umieszczonym obrazem Matki Boskiej Oleskiej. W każdą pierwszą niedzielę miesiąca członkowie oleskiego bractwa uczestniczyli we mszy św. w intencji żyjących czcicieli Matki Boskiej Szkaplerznej, a także w wystawieniu Najświętszego Sakramentu z procesją. W poniedziałek po tej niedzieli odprawiano zaś mszę św. za zmarłych członków bractwa. Na podstawie tekstu wspomnianej wizytacji w 1720 r. można wnioskować, że było ono liczne, skoro posiadało fundusze w wysokości 800 talarów, którymi wspomagano będących w potrzebie członków bractwa i opłacano m.in. muzyków. Należeli do wspomnianej confraterni także członkowie rady miasta. Osoby w nim zrzeszone w szczególny sposób zawierzały swoje życie Matce Boskiej, nosząc znak ufności i oddania Niepokalanej- szkaplerz. Kult Matki Boskiej Szkaplerznej wywodzi się z objawienia Najświętszej Maryi Panny przełożonemu karmelitów św. Szymonowi Stock w klasztorze Aylesford w Anglii, które miało miejsce 15/16 lipca 1251r. Dla zakonu karmelitańskiego był to trudny czas po powrocie do Europy z Ziemi Świętej, w której po okresie wypraw krzyżowych rozpoczęły się prześladowania chrześcijan ze strony muzułmańskich Saracenów. Maryja, czczona jako Matka, Królowa i Ozdoba Karmelu, przekazała Szymonowi Stockowi szkaplerz, mówiąc: „ To będzie dla ciebie i dla wszystkich Karmelitów przywilejem, kto w nim umrze, nie zazna ognia wiecznego”.
Matka Boska obiecała noszącym szkaplerz, że nie zejdą ze świata bez pojednania się z Bogiem i zostaną wybawieni z czyśćca. Na pamiątkę tego wydarzenia co roku 16 lipca obchodzone jest święto Matki Boskiej z góry Karmel, u nas w Oleśnie w formie odpustu w kościele św. Michała. Wizerunek Matki Boskiej Oleskiej to obraz olejny, malowany na płótnie, przedstawiający na purpurowym, aksamitnym tle Maryję trzymającą na lewym ręku Jezusa, a w prawej szkaplerz święty. Układ obrazu, technika malarska są typowe dla epoki baroku (XVII/XVIII w.). Na głowach Madonny i Dzieciątka znajdują się pozłacane korony. Postacie są ubrane w sukienki ze srebrzonej i trybowanej (wzorzystej) blachy mosiężnej, na których widoczne są już nieliczne ozdobne kamienie. Tylko twarze i dłonie Maryi i Dzieciątka oraz stópki tego ostatniego nie są zasłonięte. Mały Jezus rączką wskazuje na Matkę, w lewej trzyma kulę ziemską z motywem krzyża. Niewątpliwie opisywany wizerunek Najświętszej Maryi Panny Szkaplerznej był w przeszłości otaczany kultem wiernych, o czym świadczą srebrne blachy zwane sukienkami, nakładane tylko na tego typu obrazy. Najbardziej znanym wizerunkiem odzianym w sukienki jest obraz Matki Boskiej Częstochowskiej. Po soborze trydenckim (1545-1563), a zwłaszcza w dobie polskiego sarmatyzmu, od II połowy XVII w. ozdabiano w dekoracyjne blachy cudowne malowidła. Zatem oleski obraz noszący znamiona polskiego baroku wskazywałby na przenikanie się kultur w przygranicznym, należącym wtedy do monarchii Habsburgów Oleśnie. Pod obrazem w oszklonej szafce zachowały się nieliczne wota, sznury korali, posrebrzane serce z płomieniem (czekają na uporządkowanie). Wokół postaci na obrazie umieszczono 12 gwiazd nawiązujących do apokaliptycznej wizji Niewiasty w wieńcu z gwiazd dwunastu – symbolizujących 12 pokoleń Izraela. Oblicze Maryi jest piękne, o łagodnych rysach, świeżych, młodzieńczych kolorach, W twarzy Maryi uderzają, spoglądające na nas niemal z każdej strony słodko patrzące oczy, które wnikają do głębi duszy tego, kto w nie spogląda. Starsi oleśnianie wraz ze świętej pamięci księdzem proboszczem Antonim Kaleją czcili Maryję w tym wizerunku jako orędowniczkę od chorób oczu. Obraz peregrynował podczas dwóch oleskich odpustów w uroczystej procesji do kościołów pątniczych św. Anny i św. Rocha. Zaniechano tej praktyki wobec cennego, zabytkowego dzieła, ze względu na niszczące działanie czynników atmosferycznych. Obraz ten można zaliczyć w poczet cudownych wizerunków, na co wskazuje nie tylko srebrna sukienka, ale także zasłona, odsuwana przy dźwiękach nagranej fanfary ( szkoda że, od 1,5 roku zaniechano tego). Tylko wizerunki słynące łaskami zasuwano na znak czci ozdobnymi zasłonami ( m.in. Jasna Góra, Licheń, Święta Lipka, Kalwaria Zebrzydowska). Uruchomienie starego mechanizmu zasłaniającego ten wizerunek innym obrazem maryjnym, wzorowanym na dziele znanego barokowego malarza hiszpańskiego Bartolomeo Estabana Murillo, nadało liturgii w kościele św. Michała splendoru, zwracając uwagę wiernych na wiekowy obraz i ożywiając kult Oleskiej Pani, który wreszcie doczekał się swojego renesansu. Obecnie obraz jest poddany zabiegom konserwatorskim w pracowni krakowskiego artysty rzeźbiarza i konserwatora p. Marka Ganewa, który zasłynął m.in. renowacją Carskich Wrot z kijowskiego soboru Sofijskiego. Obraz po konserwacji będzie nieco odbiegał od swojego pierwowzoru. Głowy Matki Boskiej i Dzieciątka ozdobią nowe aureole, gwiazdy zostaną ułożone koliście, w dolnej partii sukienki zostaną zamieszczone herby Olesna i Diecezji Opolskiej wraz ze wstęgą z napisem „Olesno 1208-2008”.
Czekające nas uroczystości nawiązują do korzeni poprzednich pokoleń oleśnian, którzy pomimo wielu zawirowań historii pielęgnowali symbole swojego zawierzenia Bogu i Jego Najświętszej Matce. Raduje fakt, że figura Niepokalanie Poczętej i obraz Oleskiej Pani w nowej szacie będą ozdobą i wizytówką miasta, które obchodzi już VIII wieków swojego istnienia. Gdy co niedzielę zasłona odsłania na czas świętej uczty miłosierne oczy zasiadającej na tronie najstarszej oleskiej świątyni w posrebrzanej szacie w gwiezdnym wieńcu ukazującej łagodne oblicze Strażniczki z Góry Karmel Tej co od wieków nam dana Oleskiej Hodegetrii, Szkaplerznej, Cudownej niegdyś zdobionej wotami Zasłuchanej w szept modlitw pokoleń…
Ewa Cichoń