Karl Matthias von Wallhofen -zdjęcie ze strony httpsde.wikipedia.orgwikiKarl_von_Wallhofen
Wielu wybitnych synów ziemi oleskiej nie znamy. Obok tak znakomitych postaci jak: Józef Lompa, Feliks Rendschmidt, Józef Jeziorowski, Jan Nikodem Jaroń, Emanuel Kania, Józef i Bruno Stein, ks. Bruno Alexander, ks. Hugo Jendrzejczyk, ks. Gustaw Łysik, ks. Antoni Kaleja, pastor Leopold Polko, pastor Maksymilian Sękowski jest sporo wybitnych osób, urodzonych w Oleśnie, a mało znanych miejscowej społeczności. Warto o nich przypomnieć. Jednym z nich jest Hermann Wilhelm Friedberg znakomity chirurg i lekarz sądowy urodzony w Oleśnie 5 lipca 1817 r. Pochodził z rodziny żydowskiej. W l. 1830-1838 kształcił sie w gimnazjum w Brzegu. Medycynę studiował w Berlinie, Wiedniu, Pradze i we Wrocławiu. Praktykę lekarską odbył w Berlinie u cenionego prof. Bernharda von Langenbecka. W 1852 r. obronił pracę habilitacyjną na temat „Histologia krwii“. Był kierownikiem prywatnej kliniki chirurgicznej i okulistycznej. Od 1866 r. pełnił funkcję lekarza powiatowego we Wrocławiu. W 1869 r. otrzymał nominację profesorską na Uniwersytecie Wrocławskim. Zmarł 1 marca 1884 r. we Wrocławiu[1].
Na pamięć współczesnych zasługują także:
Hrabia Karol Ludwik von Ballestrem/Carl Ludwig Graf von Bellenstrem urodził się 19 listopada 1755 r. w Oleśnie jako syn Giovanni Battisty Angelo hrabiego Ballenstrem i Elżbiety Augustyny von Stechow. Ojciec Karola Ludwika pochodził z Sabaudii i służył w pruskiej armii. Karol Ludwik wraz z bratem Karolem Franciszkiem wstąpił w 1773 r. do regimentu kirasjerów w Raciborzu. W 1794 r. ożenił się z Jeanette von Zülow, córką generała kawalerii Jacoba von Zülow, z którą doczekał się 9 potomków. Wielu jednak zmarło w dzieciństwie. W 1802 r. zrezygnował ze służby w armii i osiadł w majątku w Raciborzu. Po śmierci swojego brata w 1822 r. przejął po nim zakłady przemysłowe, założył dwie huty cynku w Rudzie Śląskiej. Przyczynił się do rozwoju kopalni Brandenburg. Karol Ludwik von Ballestrem zmarł 27 lipca 1829 r. w Pławniowicach, gdzie znajduje się pałac von Ballestremów[2].
David Rosin, pochodzenia żydowskiego, urodzony w Oleśnie 27 maja 1823 r. Uczęszczał do wielu wyższył szkół talmudycznych, m.in. studiował w słynnej praskiej szkole Salomo Jehudy Löw Rapoporta. Po ukończeniu studiów w Berlinie i Halle przejął kierownictwo nowej berlinskiej szkoły talmudycznej oraz wykładał na seminarium nauczycielskim. Od 1866 r. był profesorem homiletyki, egzegezy i filozofii religijnej na żydowskim Teologicznym Seminarium w Berlinie. Zmarł 31 grudnia 1894 r. we Wrocławiu[3].
Karol Maciej von Wallhoffen/Karl Matthias von Wallhofen urodzony w Oleśnie 11 lipca 1831 r. był posiadaczem ziemskim w Gołkowicach w powiecie kluczborskim i majorem w wojsku pruskim. W latach 1877-1878 był posłem do Reichstagu z ramienia partii Centrum. W 1876 r. ożenił się z hrabiną Marią von Fürstenberg. Zmarł 5 września 1894 r. w Bad Wörichofen[4].
Adolf Weissmann urodzony w Olesnie 15 sierpnia 1873 r. zapisał się jako wybitny znawca muzyki. Studiował muzykę i filozofię na uniwersytecie we Wrocławiu. Był profesorem gimnazjalnym i doktorem filozofii. Publikował w wielu pismach ( Berliner Tageblatt, Roland von Berlin, Berliner Zeitung Mittag, Musikblätter des Anbruch, Die Musik). Wydał almanach Sang und Klang. Prowadził tygodniową audycję radiową Neuer Musik. Był pierwszym przewodniczącym Towarzystwa Nowej Muzyki. Przewodził także berlinskiemu Komitetowi Promocji Muzyki w Palestynie. Weissmann był wpływowym i znaczącym krytykiem muzycznym, autorem licznych publikacji na temat wybitnych twórców muzyki, m. in.: Chopina, Verdiego, Pucciniego. Zmarł 23 kwietnia 1929 r. w Haifie[5].
Reinhold Saltzwedel urodzony 23 listopada 1889 r. w Oleśnie był niemieckim oficerem marynarki. Po wybuchu I wojny światowej awansowany został do stopnia porucznika marynarki. Od 1915 r. szkolił się w szkole U –Bootów i został wysłany z flotyllą U-bootów do portu w Zeebrugge. W 1916 r. został komendantem UB10. Podczas walk na morzu zginął wraz z 28- osobową załogą 2 grudnia 1917 r. Okręt podwodny którym dowodził natrafił na minę. Został odznaczony Żelaznym Krzyżem II i I klasy oraz orderem Pour le Merite. W 1936 r. flotylla U-bootów w Wilhelmshaven otrzymała imię „Saltzwedel[6]”.
Rudolf Bartsch urodzony 15 sierpnia 1929 r. w Oleśnie wychowywał się u swojego dziadka w Kluczborku, gdzie uczęszczał do szkół. Po II wojnie światowej zamieszkał w Zgorzelcu potem w Lipsku. Zasłynął jako publicysta, prozaik, autor scenariuszy filmowych. Zmarł 21 czerwca 1981 r. w Berlinie.
Ksiądz Gerard Paweł Rogowski SDS urodził się 1 stycznia 1931 r. w Oleśnie jako syn urzędnika bankowego Augustyna i Gertrudy z domu Kozioł. Podstawową edukację rozpoczął w Oleśnie, które zmuszony był opuścić wraz z rodziną w styczniu 1945 r. Kiedy pod koniec 1946 r. rodzina Rogowskich wróciła do Olesna, ich dom był spalony, stąd chętnie przyjęli zaproszenie ks. Celestyna Rogowskiego i zamieszkali w obiektach klasztoru Salwatorianów w Mikołowie, gdzie pozostali do likwidacji gimnazjum zakonnego w 1952 r. Gerard Rogowski dnia 7 września 1949 r. wstąpił do nowicjatu Salwatorianów w Bagnie. W gronie 31 kandydatów do życia zakonnego był też jego kuzyn ks. Paweł Stanoszek SDS. W 1950 r. po złożeniu profesji zakonnej G. Rogowski wraz z kolegami kontynuował w Mikołowie naukę w zakresie szkoły średniej. Studia filozoficzno-teologiczne odbywał w Instytucie Teologicznym Dominikanów w Krakowie. W gronie siedmiu diakonów przyjął w kościele pw. Matki Zbawiciela w Mikołowie w dniu 24 czerwca 1957 r. z rąk bpa Herberta Bednorza święcenia kapłańskie. W latach 1959-1964 studiował germanistykę na uniwersytecie wrocławskim. Już pod koniec studiów podjął w Wyższym Seminarium Duchownym w Bagnie prowadzenie lektoratu z języka niemieckiego. W 1965 r. wyjechał do pracy wśród polonii amerykańskiej w okolice Chicago. Przez 10 lat należał do wspólnoty polskich Salwatorianów w USA. Pracował w duszpasterstwie, w akcji wydawniczej i polskich programach radiowych. Podczas XII kapituły generalnej Salwatorianów w Rzymie w 1975 r. został, jako pierwszy z Polaków, wybrany generałem zgromadzenia i funkcję tę pełnił przez dwie kadencje do 1987 r. Były to lata gorących dyskusji i szukania tożsamości zakonu w myśl uchwał Soboru Watykańskiego II, czasy nowelizacji reguł salwatoriańskich, a także jubileuszu stulecia zgromadzenia w 1981 r., co było związane z przygotowaniem publikacji i uroczystości jubileuszowych. Po zakończeniu pracy w Rzymie, wychodząc naprzeciw trudnościom personalnym prowincji szwajcarskiej, ks. Rogowski podjął pracę duszpasterską w Meilen nad Jeziorem Zűrich, gdzie działał przez ponad 15 lat, po czym został przełożonym domu zakonnego Salwatorianów w Zug[7].
Engelbert Kupka urodzony 21 stycznia 1939 r. w Oleśnie jest znanym politykiem bawarskiej CSU. Po maturze służył w siłach powietrznych, po czym studiował prawo i ekonomię na Uniwersytecie Ludwika Maksymiliana w Monachium. Pracował jako prawnik, był burmistrzem Unterhaching, członkiem Okręgowej Izby Górnej Bawarii, Rady Radiofonii i Telewizji. W latach 1990-2008 był posłem bawarskiego Landtagu.
Adam Ryszard Ledwoń urodzony 15 stycznia 1974 r. w Oleśnie był polskim piłkarzem. W latach 1993-1998 był reprezentantem kraju, w 1993 r. zdobył puchar Polski, a w 2003 r. został mistrzem Austrii. Był wychowankiem klubu Małapanew Ozimek. Z Odry Opole w 1991 r. przeszedł do GKS Katowice. W 1993 r. wywalczył z katowickim klubem puchar Polski, zdobywając decydującą o zwycięstwie bramkę. Z GKS Katowice został dwukrotnie wicemistrzem Polski w 1992 r. i w 1994 r. Regularnie występował w europejskich pucharach – Pucharze Zdobywców Pucharów i Pucharze UEFA. W l. 1998-1999 był piłkarzem Beyeru Leverkusen. W 2000 r. przeszedł do Austrii Wiedeń będąc jej podstawowym zawodnikiem i wywalczył tytuł mistrza Austrii. W l. 2002-2005 był zawodnikiem Admiry Wacker Mödling, a w l. 2005-2007 Sturmie Graz. W 2007 r. podpisał kontrakt z Austrią Kärtnten. 11 czerwca 2008 r. popełnił samobójstwo. Został pochowany w Radawiu koło Olesna[8].
Opracowała Ewa Cichoń
[1] Pagel, Biografisches Lexikon hervorragender Ärzte des neunzehnten Jahrhunderts, Berlin, Wien, 1901, sp. 548-549.
[2] T. Pierenkemper, Unternehmeraristokraten in Schlesien, w: „Adel und Bürgertum in Deutchland 1770-1848”, Oldenburg, München 1994, s. 150.
[3] M. Brann, Geschichte des jüdisch-theologischen Seminars in Breslau, Breslau 1904.
[4] Karl von Wallhofen, w: H. Best, Datenbank der Abgeordneten der Reichstage der Kaiserreichs 1867/71 bis 1918.
[5] E. Preussner, Adolf Weissmann, w: „Die Musik”, XXI (1929), s. 660-664.
[6] H. Steen, U-Bootfallen im Kalpf, Union Deutsche Verlagsgesellschaft Stuttgart, 1939 r.
[7] Ks. A. Kiełbasa SDS, Jubileusz 50-lecia święceń kapłańskich ks. Gerarda Rogowskiego SDS.
[8] Adam Ledwoń (pol.). historia-odry.opole.pl.
Rudolf Bartsch- zdjęcie ze strony
httpsde.wikipedia.orgwikiRudolf_Bartsch
Ks. Gerard Rogowski – zdjęcie ze strony httpwww.sds.orgplo-nasadministracjaprzelozeni-generalniG. Rogowski
Adam Ryszard Ledwoń- zdjęcie ze strony ledwon-1213217555_crop_600x450_600x450+5+11